Hanneke van Veen

In de jaren zeventig werkte ik een paar jaar op De Kleine Aarde, een vrij bekend milieu-educatiecentrum in Boxtel. Daarvoor was ik ook al actief voor de goede zaak door weinig nieuw te kopen, de lelijke eend weg te doen  en de kachel niet te warm te stoken.

Op de Kleine Aarde leerde ik er nog heel wat bij en mijn kinderen waren daar niet altijd blij mee. Ze moesten echt wennen aan bepaalde producten die ik meenam uit de op het terrein gevestigde biologische winkel zoals bruine volkoren macaroni en bruine rijst. Ik ontdekte al snel dat ik het langzaamaan moest veranderen. Eerst een kwart van het nieuwe product mengen met het oude, enzovoort.

Dit voorjaar bracht ik nog eens een bezoek aan het centrum vanwege het afscheid van een oud collega. Het oude vuur werd weer aangewakkerd, niet alleen door allerlei folders en publicaties over de mondiale voetafdruk, maar ook door een film over de talloze ecologische rampen die de aarde teisteren. In de trein terug naar huis besloot ik opnieuw naar mogelijkheden te zoeken  mijn persoonlijke voetafdruk te verkleinen en zo een steentje bij te dragen aan het verminderen van het milieuprobleem.

Van alles ging door mijn hoofd. Misschien nog meer geld uitlenen aan de twee windmolen coöperaties waar ik al jaren lid van ben, of  nog meer biologische producten kopen in de natuurvoedingswinkel? Of eindelijk eens serieus uitzoeken wat de mogelijkheden waren om ergens op het dak van mijn huis of schuur een sedumdak te realiseren? Ik besloot voor het laatste.

Een sedumdak  is niet alleen erg mooi om te zien, het is ook goed voor de vermindering van de CO2 uitstoot, het kan fijnstof en regenwater opvangen en in bepaalde gevallen door betere isolatie van de onderliggende ruimten ‘s winters stookkosten besparen en zomers een ruimte koel houden.

Enthousiast ging ik aan het werk. Eerst ging ik na of ons huis er wel geschikt voor was, want het gewicht van sedumdaken kan na een regenbui per vierkante meter oplopen tot wel 80 kilo. Het bleek jammer genoeg geen haalbare kaart; op een oud huis met een oud dak is het vragen om problemen. Teleurgesteld vertelde ik dat aan mijn echtgenoot, die mee ging denken en mij troostte met het voorstel om in ieder geval een bak te timmeren die we vanuit het slaapkamerraam goed konden zien en die stevig genoeg was. Die bak werd gemaakt van planken hardhout (FSC gekeurd) die we nog in voorraad hadden en in een tuincentrum kochten we wat sedumplanten. De plaats: een stuk van het serredak waar geen glas was. Het zag er mooi uit, maar dit was natuurlijk minder dan een piepklein druppeltje op een gloeiende plaat.

Het werd tijd nog eens na te gaan hoe dat nu precies zat met die CO2 reductie. Een vriend van ons, die bij het Haagse Milieucentrum werkte verschafte de juiste cijfers. De klap kwam hard aan: Per 50 vierkante meter sedumdak was  de compensatie goed voor 32 kilometer autorijden. En dat stukje sedum van ons had een oppervlakte van nog geen halve vierkante meter. Dus zo goed als te verwaarlozen. Jammer, maar waar. Ik moest er trouwens ook wel om lachen, maar besloot het niet helemaal op te geven.

Intussen had ik namelijk ontdekt dat er losse sedumbakken te  koop zijn. Daar moest ik er toch nog wel een paar van ergens kwijt kunnen op een schuurtje of op de balkons van de verdieping die wij verhuren aan expasts.

Een vriendin wist een adres waar die losse bakken te koop zijn en zo kwamen er 6 bakken bij aan de zijkant van het serredak. Het zag er direct heel mooi uit, en na een aantal weken stond alles in bloei met witte, gele en zelf wat paarse bloemen. Ook plantten we op het familiegraf op het Haagse kerkhof Oud Eik en Duinen sedum. Daar liggen witte kiezelstenen op en die lenen zich goed voor deze aanplant.

Wat heeft dit mij nu uiteindelijk opgeleverd? Heel wat. Door bezig te zijn met sedum en CO2 reductie werd ik me bewust dat ik me vaak schuldig voel over de manier waarop ik leef. We hebben sinds een paar jaar weer een auto, en dat is weliswaar een vrij zuinige hybride, maar toch… Het zit nu eenmaal in me om me daar niet helemaal prettig over te voelen. Toch kies ik er niet voor die auto weg te doen.

Dan maar ergens extra bomen laten planten? Door wie dan en waar? Ook iets om uit te zoeken. De meningen zijn er niet eensluidend en positief over, omdat bomen weer gekapt kunnen worden. Dus zocht ik verder. Tot mijn verrassing vond ik een website waarop je kunt uitrekenen hoe groot je persoonlijke CO2 uitstoot is rekening houdend met energiegebruik, (gas, elektra en verwarming van je huis), kilometers auto rijden, Openbaar Vervoer en vliegreizen. Het leuke is dat je daarna door middel van een donatie je CO2 uitstoot voor een heel jaar kunt compenseren. En dat is best te doen, want in mijn geval voor nog minder dan 100 euro is dat voor elkaar. Het geld gaat naar projecten in een Derde Wereld land en het werkt als volgt. Daar krijgen vrouwen die nu gewend zijn op open houtvuren te koken handige,  stenen oventjes, zodat ze niet dagelijks hout hoeven te verzamelen, maar nog slechts twee keer per week. Daarnaast  hebben de vrouwen beduidend minder last van de rook die ze inademen. Dit is een van de voorbeelden. Een ander is dat van  methaanvergisting op basis van afval en mestverwerking. Simpele installaties bij boeren leveren gas voor verwarming en elektra, zodat huizen verwarmd en verlicht kunnen worden. Zie voor meer informatie: http://www.hivosklimaatfonds.nl/Bereken-uw-CO2-uitstoot-en-compenseer

Je kunt het natuurlijk zien als een moderne aflaat, maar daar zit ik niet zo mee. Ik voel me stukken beter, omdat ik net als bedrijven en steden van mezelf kan zeggen dat ik mijn CO2 uitstoot bijna geheel compenseer en dat ik dus klimaatneutraal leef. Mijn partner heeft mijn voorbeeld gevolgd en ik maak er zoveel ik kan reclame voor. Het ontslaat me er overigens niet van om in mijn eigen leven te blijven zoeken naar betere en andere oplossingen om het milieu te sparen, en dat ik van alle sedumplantjes om mij heen blijf genieten.

Hanneke van Veen

Een ingekorte versie van dit artikel verscheen op half oktober 2010 op de website van www.genoeg.nl