Hanneke van Veen

Herinnert u zich die affaire uit 2004 nog? De directeur van de Hartstichting die zo’n absurd hoog salaris ontving dat collectanten en donateurs van deze ‘ideële’ instelling zich behoorlijk bekocht voelden? De directeur werd na jaren procederen door de rechtbank in het gelijk gesteld, omdat men ooit akkoord was gegaan met zijn salariseisen. Dit grapje kostte de Hartstichting uiteindelijk nog eens tonnen.

Terwijl er fors bezuinigd wordt op de zorg, cultuur en gemeenschappelijke voorzieningen, en de koopkracht in 2010 daalde met 0,5 procent, trekt een deel van de toplaag van de samenleving zich daar weinig of niets van aan. Voorbeelden te over:

• Directeur Elsen van de SNV (Stichting Nederlandse Vrijwilligers) verdient 160 duizend euro per jaar.
• Zeventig procent van de topbestuurders van beursgenoteerde bedrijven verdient veel te veel. Meer dan 20 keer het salaris van de laagst betaalde werknemer in het bedrijf.
• Bij de woningcorporatie Rochdale kregen twee interim-toezichthouders elk 74.000 duizend euro per maand, terwijl 17.000 normaal is.
• Tientallen bedrijven die vorig jaar op grote schaal personeel ontsloegen, verhoogden wel de bonussen voor directies.
• Zorgbestuurders in ziekenhuizen lappen het maximaal afgesproken salaris van 190.000 euro aan hun laars en verdienen gemiddeld 240.000 euro.

Junkie-gedrag
Van bankiers en bouwers wisten we al langer dat er bij hen allerlei zelfverrijking en fraude plaatsvindt. Maar nu blijkt dat het op veel bredere schaal voorkomt. Dat zelfs goede doelen organisaties riante salarissen aan topmensen betalen is bijna niet te geloven. Het deed me denken aan de periode dat ik in een kliniek voor ex-drugsverslaafden werkte.
Iedere werknemer moest daar (als leerproces) zo nu en dan mee eten met de groep van zo’n 35 bewoners. Bij toerbeurt kookten zij maaltijden, hielden de keuken schoon en dekten de tafels. De eerste keer dat ik aan de beurt was, ging ik met kloppend hart de eetzaal binnen en schoof aan tussen het vrij jonge publiek die tot voor kort op straat leefde door te dealen, te stelen of te werken in de prostitutie. Daar was ik getuige van het volgende schouwspel.

Na het verplichte halve minuutje stilte schepten degenen die vlak bij de schalen zaten met een enorme vaart hun borden vol en begonnen dit schrokkend naar binnen te werken. Of er nog voldoende overbleef voor de niet zo gehaaiden was blijkbaar totaal niet belangrijk. Voor minder snelle disgenoten (waaronder ikzelf) bleef er gewoon weinig over.
Deze mensen waren inmiddels wel clean (anders werd je niet tot de kliniek toegelaten), maar hun mentaliteit was nog helemaal die van het straatleven, van junks! Omdat ik nieuw was, en nog niet voldoende gezag had, hielden ze ook met mij geen rekening. Binnen is binnen dachten ze, en een eventuele afrekening (met extra corvee of een andere sanctie) was van later zorg.

Aanpakken…
Zo gaat eigenlijk ook met bonussen en topsalarissen. Het is toch gewoon onfatsoenlijk om zoveel voor jezelf te nemen? Terwijl in hetzelfde bedrijf of instelling mensen keihard werken voor salarissen die tientallen keren lager zijn. Dat klopt gewoon niet. 
En de Balkenende norm? Die werkt dus niet. Het is hoog tijd voor minder vrijblijvende maatregelen. We weten inmiddels vrij goed hoe we die junkies moeten aanpakken, nu de topbestuurders nog.