Hanneke van Veen

Steeds duidelijker wordt dat veel groen in de stad een voorwaarde is voor leefbaarheid en gezondheid. Ook verticaal groen kan daar aan bijdragen. Zo’n groene muur neemt CO2 op, maakt zuurstof aan, filtert fijnstof uit de lucht en geef ruimte aan vogels en insecten. Ook beschermt een ‘verticale tuin’ bewoners ‘s winters tegen kou en ‘s zomers tegen de allerergste hitte.

Hier en daar zie je prachtige voorbeelden met (groenblijvende) klimop, rozen of blauwe regen. Wel is het goed – als je je eigen gevel wilt laten begroeien –  vantevoren mogelijkheden en eventuele risico’s na te gaan.
Essentieel daarbij is het verschil tussen klim- en slingerplanten. Klimplanten, zoals klimop of klimhortensia, kunnen zelf tegen een muur opklimmen en hechten zich aan de stenen met een soort zuignapjes. Slingerplanten doen dat niet. Die hebben hulp nodig. Zij slingeren zich met ‘zoekende ranken’ om alles heen dat steun kan bieden. Een metalen, houten of kunststof rek kan die steun bieden. Of draden, tegen de muur aangebracht. Voordeel van slingerplanten is, dat ze vrij eenvoudig zijn te verwijderen, indien nodig is; ze veroorzaken geen schade aan muren. 

Bij klimplanten is verwijderen niet altijd makkelijk, want ze zitten meestal flink vast aan de muur. Op oude muren met kalkhoudende specie tussen de bakstenen kunnen ze schade aanrichten. Bij moderne huizen wordt nu hardere specie gebruikt en levert klimop geen schade meer op aan muren.

Andere problemen kunnen ontstaan als niet tijdig gesnoeid wordt, want klimmers (vooral klimop) kunnen zich met hun uitlopers in kleine spleetjes en grotere openingen (zoals kozijnen) wurmen en daar doorgroeien. Dan is schade niet denkbeeldig. Hun groeikracht is enorm, zodat ze met gemak dakpannen van hun plaats duwen, afvoerpijpen en goten verstoppen. Daarom is het begrijpelijk dat woningbouwverenigingen en VVE’s doorgaans tegen klimmers zijn.

Maar positieve aspecten zijn er ook, zoals hierboven al genoemd, en essentieel voor een leefbare toekomst van de stad. Als klimmers niet verwaarloosd worden, kunnen ze heel wat vierkante meters groen opleveren tegen muren, hekken, schuren en afrasteringen.

Hoe en wat planten?
Plant klimmers en slingeraars door wat stenen weg te nemen onderaan een muur. Wel op enige afstand, want anders droogt de grond te snel uit. Schep voldoende bouwzand weg en vervang door potgrond en een deel compost, eigenlijk dus door een smal geveltuintje te maken. Of neem een grote bak, bijvoorbeeld bij niet te grote slingerplanten. Houdt er wel rekening mee dat dan vaker water gegeven moet worden.

Klimmers zijn de alom bekende klimop (hedera), klimhortensia, de trompetklimmer (Campsis) en wilde wingerd die ’s winters haar blad verliest en – bij uitzondering – wél wat kalk kan onttrekken aan muren.

Slingerplanten zijn o.a. clematis, kamperfoelie, sterjasmijn, passiebloem en blauwe regen. Met die laatste moet je bij oude planten toch ook uitkijken, want die kunnen zo sterk worden dat ze in een soort innige omhelzing een regenpijp kapot kunnen drukken. Dus hou hem in de gaten!