Hanneke van Veen

Eind 2014 hoorde ik voor het eerst over hitte-eilanden en hittestress en over de bijzonder nare gevolgen zoals enorme hoeveelheden doden, zoals tijdens de hittegolf van 2006 in Europa. Daar kwam nog bij dat ik ontdekte zelf op een hitte-eiland te wonen. Reden genoeg om me er goed in te verdiepen. Rob was ook snel overtuigd van de ernst van dit verschijnsel en van de onbekendheid ermee bij de meeste mensen in onze omgeving. Het gevolg was dat een site het licht zag: hitte-eilanden.nl.
Persberichten en onze up-to-date lijst met perscontacten zorgde er al snel voor dat diverse kranten erover publiceerden en ook andere media zoals radio en tv er zendtijd voor uittrokken.

Nieuw gevaar, een plant?

Nu is er iets heel anders dat me zorgen baart: een plant die wereldwijd grote ellende kan veroorzaken en waar ik nooit iets van geweten had. Een plant? Ja een plant: de Japanse duizendknoop, een zeer gevaarlijke woekeraar. Eerst dacht ik dat het waarschijnlijk om een giftige plant zou gaan, maar nee, je kunt hem zelfs eten. Bovendien bevat hij de stof resveratrol waar je van kunt afvallen.
Ik ben direct op internet gaan zoeken en vond diverse (nogal tegenstrijdige) berichten. Op Wikipedia lees ik in een van de eerste zinnen: “De plant komt oorspronkelijk uit Japan, maar doet het ook in streken elders op de wereld erg goed”. Dat klinkt positief, maar dat is nu juist het grote probleem, hij doet het TE goed.

Verder in het artikel wordt duidelijk gemaakt dat deze woekeraar overal op de wereld rampen veroorzaakt. De groeikracht is zo sterk en extreem, dat de plant asfaltwegen laat openbarsten, ondergrondse leidingen kapot maakt, funderingen van woningen en andere gebouwen aantast, rivieroevers en dijken doet verzakken en ga zo maar door. De gevolgen kunnen desastreus zijn en in Engeland is aanplant en transport van de Japanse duizendknoop al bij wet verboden. Ook in Nederland is dit groene gevaar al op honderden plaatsen gesignaleerd. Men weet nog niet goed hoe het ’t meest effectief te bestrijden is, want de plant kan… meters diep de grond in gaan, meters hoog de lucht in en meters ver in de breedte groeien. Kleine stukjes en zaden die achterblijven bij pogingen de plant uit te roeien kunnen weer de oorzaak worden van een nieuwe uitbraak.
Net zoals een andere groene plaag, die beter bekend is, maar minder gevaarlijk: het zevenblad. Ook daar kan na grondige verwijdering een klein achtergebleven snippertje opnieuw ontkiemen en nieuwe planten doen ontstaan.

Hakken, stoom, varkens en geiten

Er is nog veel onduidelijkheid over de beste bestrijding van de Japanse duizendknoop. Triest is dat hier en daar ook  glysofaat/Roundup wordt gebruikt, terwijl dat zeer omstreden is. Werken met stoom en geregeld weghalen kan ook helpen, evenals geregeld weghakken, al mag het afval absoluut niet in de GFT-bak en op composthoop terecht komen. Een andere methode is varkens en geiten te gebruiken. In Renkum werden in 2015 en 2016 al varkens ingezet als bermbegrazers.

Veel informatie is negatief, maar af en toe ook positief. Zo is er een recept voor appeltaart met duizendknoop en wordt het dus als afvalmiddel gepromoot.

Het is allemaal nog niet even duidelijk en vaak tegenstrijdig, maar dat het om een ernstig probleem gaat op wereldschaal is duidelijk. Diverse gemeenten  roepen nu burgers op om meldingen te doen en om daadwerkelijk samen onder leiding van deskundigen de plant te lijf te gaan.

Voor wie zelf zijn licht wil opsteken, hieronder wat links.

• https://nl.wikipedia.org/wiki/Japanse_duizendknoop
• http://www.avn.nl/de-japanse-duizendknoop-een-exotische-woekeraar
• https://twitter.com/InvasieveExoten/status/861977546723921922/photo/1?ref_src=twsrc%5Etfw&ref_url=http%3A%2F%2Fwww.invasieve-exoten.nl%2Fpage34.html
• http://degroenevinger.net/2013/05/02/frambozen-japanse-duizendknoop-crumble/
• https://www.dalfsennet.nl/nieuws/286716/286716.html