Archive for the ‘Tuinieren’ Category
Elke vierkante meter telt
Posted on: 20 augustus 2017
In de NRC las ik een recensie over het boek Stadsnatuur maken. Making Urban Nature. Maar liefst drie schrijvers hebben hier aan meegewerkt: Jaques Vink, Piet Vollaard en Niels de Zwarte. Zij stellen dat stedenbouwkundigen en architecten ‘natuur-inclusief’ moeten gaan bouwen, maar dat ook inventieve en natuurminnende bewoners zelf kunnen zorgen voor meer groen met o.a. dakterrassen en geveltuinen.
.
Zelf aan de gang, niet zo eenvoudig?
Uit m’n tuin haalde ik plantjes door middel van uitdunning en vulde die aan met vergeet-me-nietjes en viooltjes uit het tuincentrum. Ik was heel tevreden, maar dat duurde niet lang, want toen ik precies ging meten kwam ik bij lange na niet tot die ene vierkante meter.
.
Valeriusstraat groener!
.
Honderd vierkante meter?
.
Hoe nu verder?
Zoals bijvoorbeeld in de Haagse Theresiastraat, bekend om z’n stokrozenactie van bewoners. De Theresiastaat en een flink aantal zijstraten bieden een prachtige aanblik in de lente en deel van de zomer..
Zo kan het ook…
Posted on: 29 juni 2016
- In: CO2-reductie | Moestuin | Tuinieren | Vakantie
- Geef een reactie
Op vakantie in Frankrijk stoppen we bij een wegrestaurant om wat te drinken en de benen te strekken. Direct valt ons buiten iets vreemds op: achter metalen hekjes zien we een soort moestuinen, met rijen aardbeien, kool en andere groenten. Een stuk verder in de perken zijn er tot ieders verbazing ook kroppen sla tussen de bloeiende plantjes gezet. En zelfs is er een wijngaard.
Er is veel publiek op deze drukke zomerse dag en de enthousiaste reacties zijn niet van de lucht, want er is nog meer bijzonders te zien. Een grote vijver met prachtige waterlelies en vrij grote vissen zoals karpers. Weer een stukje verder aan de rand van een grasveld vinden we bomen boordevol met kleine donkere kersen die je gewoon mag pukken en die prima smaken. Tot slot is er op het terrein een paal met een ooievaarsnest met twee jongen. De ouders wandelen beneden rond met stijve stappen en zijn niet bepaald bang voor het publiek.
Klik op de foto voor een artikel over dit wegrestaurant.
En dit alles bij een wegrestaurant waar je normaal gesproken je wandelingetje moet maken tussen vuilnisbakken, wc-gebouwtjes, geparkeerde auto’s, vrachtwagens en veel troep. Wat een verademing om onverwacht op zo’n mooie plek terecht te komen. Het hele project blijkt een initiatief van Leclerc, een grote Franse supermarktketen en is te vinden op ongeveer 60 kilometer ten zuiden van Straatsburg: de Aire de Service du Haut Koeningsbourg.
En dan herinner ik me dat Leclerc jaarlijks een grote zwerfvuil opruimactie organiseert, waar mijn partner en ik een keer aan hebben meegedaan. In Marseille, waar we logeerden bij familie, hoorden we ervan. Die stad blinkt niet bepaald uit door een opgeruimd straatbeeld. De oogst was enorm en ik herinner me vooral de verbaasde blikken van de voorbijgangers die we – al rapende – tegenkwamen.
Bomen en groen redden levens
Posted on: 1 maart 2015
- In: Bomen | CO2-reductie | Geld | Guerrilla gardening | Tuinieren
- 1 Comment
Sinds ik op straat, in de openbare ruimte boomspiegels en andere plekken van bloembollen, planten en bloemen voorzie weet ik dat bijna iedereen daar positief op reageert. Elke keer krijg ik complimenten van voorbijgangers, die soms ook even blijven staan om een praatje te maken. Op die manier heb ik de meeste buren en overburen leren kennen; dat is prettig als je nieuw bent in de buurt.
Er is jammergenoeg wel sprake van bepaalde hondenbezitters die op momenten dat niemand het kan zien hun hond in de boomspiegels laten poepen en te beroerd zijn het op te ruimen. Dat geeft best wat ergernis, want het is vies en onhygiënisch. Bovendien geeft het blijk van minachting voor het werk van het groenbeheer en vrijwilligers (zoals ik) die proberen hun wijk, dorp of stad een beter aanzien te geven.
Toch weerhoudt het me er niet van gewoon door te gaan, want tuinieren is leuk en de voordelen van groen zijn groot. Niet alleen dat je er van kunt genieten en vrolijker van wordt, er zijn veel meer positieve effecten van extra groen in stedelijke gebieden.
KPMG (een groot accountantskantoor) toonde in 2013 aan (met een onderzoek in opdracht van de overheid) dat de aanleg van meer groen enorme besparingen oplevert. Allereerst een besparing van € 65 miljoen op het budget van volksgezondheid. Op salarissen van werknemers die zich minder vaak ziek melden is de besparing maar liefst € 328 miljoen. Daarnaast krijgen jongeren minder vaak depressies. Groen heeft zelfs effect op overgewicht, omdat kinderen bij 10 procent meer groen 15 procent meer gaan bewegen. Lees hier meer.
Ook in de USA is onderzoek gedaan naar de positieve effect van bomen (en groen). Dat is ook niet mis, in Amerika is alles immers groter. Honderden doden minder, honderdduizenden minder zieken en maar liefst 7 miljard dollar aan besparingen.
Tuinieren in andermans tuin
Posted on: 2 februari 2015
Een van de Nijmeegse tuinen die nodig onder handen genomen moeten worden
Nijmegen heeft een leuk initiatief voor de vele braakliggende, openbare grond en privé tuintjes die niet of nauwelijks gebruikt/onderhouden worden. Tegelijkertijd zijn er wachtlijsten voor volkstuinen en zijn er mensen zonder tuin of geschikt balkon die dolgraag ergens als hobby-tuinier aan de slag willen.
Nijmegen Deelstad
De initiatiefnemers daarover: “Nijmegen Deelstad helpt graag met het verbinden tussen vraag en aanbod van dit soort tuinen. Wij willen er voor zorgen dat alle stukjes grond in Nijmegen gaan groeien en bloeien. Van iemands voortuin tot hele terreinen voor stadslandbouw en alles er tussen. Omdat het dan mooier wordt, omdat er dan meer mensen verbonden en blij zijn, en wie weet, omdat we meer voedsel uit te delen hebben.”
Op de site staat een lijst met plekken waar mensenhanden nodig zijn. Een prima voorbeeld dat navolging verdient.
Gewoon beginnen
Zolang iets dergelijks bij jou nog niet van de grond is, kan je ook zelf beginnen. Een voorbeeld daarvan uit onze vorige buurt staat hier met foto’s (voor en na) beschreven.
In de nieuwe wijk waar we sinds een jaar wonen heb ik al diverse boomspiegels onder handen genomen en bij particulieren aangeboden om lelijke kale plekken of lege bakken van planten te voorzien. Alleen natuurlijk als de eigenaar akkoord gaat.
Lege bakken
Zo liep ik al bijna een jaar langs twee hoekhuizen, voorzien van lange gemetselde bloembakken aan de straatkant. Eén was voor een deel en de ander helemaal leeg, op wat aarde na. Iedere keer dat ik dat zag kreeg ik sterke aandrang om daar iets aan te doen. Maar het is best eng, dus ik stelde het steeds weer uit. Uiteindelijk heb ik moed verzameld om aan te bellen met de vraag of ik er planten in mocht zetten. Bij de eerste ging men direct akkoord en inmiddels is dat klusje geklaard met een halve zak aarde en een aantal precies dezelfde planten (blauwe campanula’s) van het soort dat er al instond. Bij het tweede adres werd er steeds maar niet opengedaan, maar de aanhouder wint en ook daar heb ik een bewoner getroffen. De man keek me verbaasd aan en vond het “best wel goed” dat ik zijn plantenbakken ga opvullen. Daar is heel wat meer aarde voor nodig en ook meer planten. Dat gaat binnenkort gebeuren.
En zo kan ik het gemis van een grote tuin mooi compenseren en… de buurt groener maken en opvrolijken. Hieronder de bak voordat er geplant werd. Hopelijk kan ik over een paar maanden een fraaiere foto plaatsen.
- In: Bomen | CO2-reductie | Hitte-eilanden | Tuinieren
- 1 Comment
Voor minder steen en meer groen in tuinen
De naam van deze landelijke actie is duidelijk, er moet iets gedaan worden tegen de toenemende verstening van tuinen. Waar vroeger gras, bomen, planten en bloemen te zien waren, wordt nu steeds vaker gekozen voor ‘tuintjes’ met tegels, grind of klinkers. Soms zijn er nog – als een soort excuus – een bak met een boompje of een paar plantjes te zien, maar dat is het dan. De eigenaar van zo’n tuin kan natuurlijk denken: wat heeft een ander daarmee te maken? Het is mijn stuk(je) grond en daar doe ik mee wat ik wil. Wettelijk is dat ook zo geregeld en jarenlang was men zich ook niet bewust van de negatieve effecten van dergelijke tuinen op de leefbaarheid van de buurt en de verdere omgeving.
Nu weten we beter
Groen zorgt voor waterberging en verkoeling en wordt ingezet om wateroverlast zoals overstromingen en het hitte-eiland-effect tegen te gaan. En vergis je niet; al die vierkante meters steen in al die tuintjes vormen samen een oppervlak van heel wat voetbalvelden.
Dat moet echt anders
En het hoeft niet ingewikkeld te zijn. Begin met aan de randen de stenen weg te halen, zodat het water bij een fikse regenbui daar naar toe kan stromen en daar vastgehouden wordt in plaats van direct in het riool te komen. Zorg voor goede grond en zet er planten in die niet al te bewerkelijk zijn (want daarom had u toch eerst gekozen voor die stenen?). En misschien krijgt u de smaak te pakken.
Voor meer inspiratie:
- Operatie Steenbreek (er zijn overal lokale sites. Zoek via Google)
- Meer groen? Zelf doen!
- Radio 1 over Operatie Steenbreek
Bomen planten in Nepal
Posted on: 15 december 2014
De stichting Tamsarya, die in Nepal o.a. scholen en weeshuizen opricht en beheert, is geen onbekende voor Rob en mij. Een paar jaren geleden hadden we het voorrecht daar een aantal dagen te mogen doorbrengen. Het was indrukwekkend om te zien hoe alles daar functioneerde en dat er met zo weinig middelen wonderen werden verricht.
We bivakkeerden in een piepklein huisje waar het behoorlijk koud was en de bedden keihard, maar dat was daar normaal. Ook het eten was uiterst simpel voor westerse begrippen. Maar daar stond veel tegenover.
Het was een feest te zien hoe alles er toeging. We mochten ook een gedeelte van een les bijwonen in een van de scholen. En dan de maaltijden van de hongerige kinderen die in een lange rij buiten op hun beurt moesten wachten bij het opscheppen. Ze aten, eveneens buiten, hun borden met hun handen leeg naast elkaar op de hurken zittend. Daarna spoelden ze de metalen borden en hun handen bij de pomp schoon, en borgen ze op in een groot bordenrek om te drogen.
Ook wasten de kinderen wekelijks hun eigen kleding (ze hadden slechts twee setjes) en ze verzorgden een groentetuin. Zelden heb ik kinderen zo enthousiast samen buiten zien spelen met helemaal niks. Het wekelijkse hoogtepunt; een spelletje waarbij de leiding buiten toffee’s verstopte en zij ze moesten proberen te vinden.
Het fruitbomenproject
Sinds 2002 zijn er in totaal door Tamsarya meer dan 20.000 jonge fruitbomen uitgedeeld aan arme families en scholen. Het gaat om achttien verschillende vitaminerijke soorten, zoals mango- en papaja-, nangka- en amalabomen. Wat niet voor eigen gebruik is kan op de markt verkocht worden, zodat er ook een extra bron van inkomsten is. Sinds een aantal jaren zijn er ook gemeenschappelijke tuinen voor fruitbomen aangelegd op grond die door de overheid ter beschikking is gesteld, want niet iedereen kan naast zijn huis een boom planten.
In 2015 wil de stichting Tamsarya opnieuw duizenden fruitbomen (laten) planten. De boompjes zijn voor Nederlandse begrippen bijzonder goedkoop, maar voor de arme gezinnen toch te kostbaar om zelf te betalen. Meestal zorgen de vrouwen voor de bomen die – als ze groot zijn – niet alleen vitaminerijk fruit, maar ook schaduw leveren.
Help mee dit fruitbomenproject tot een nog groter succes te maken! Stort uw bijdrage van € 6,25 of € 12,50 (voor resp. 5 of 10 bomen) of een hoger bedrag op banknummer NL07 TRIO 0198357443 t.n.v. stichting Tamsarya, Amsterdam o.v.v. Fruitbomenproject 2015.
www.hitte-eilanden.nl online
Posted on: 3 december 2014
Op 23 oktober 2014 schreef ik hier: Eerste ‘stadsklimaatboom’ geplant. Daarin had ik het ook over de ontdekking dat wij (Rob en ik) op een zogenaamd hitte-eiland wonen. Wij hadden nog nooit van dat begrip gehoord en al helemaal niet van het hitte-eiland-effect.
We zijn vanaf dat moment druk bezig geweest om informatie bij elkaar te krijgen. Na ruim een week besloten we een website te maken waarin – voor een groter publiek – de informatie van onderzoeken en rapporten van de afgelopen jaren op een begrijpelijke wijze is samengevat.
Gisteren was het zover. Het gaat om een serieus probleem dat – alleen al in Europa – tijdens hittegolven tienduizenden levens heeft gekost en zal gaan kosten. Maar het is niet hopeloos, want er kan van alles aan gedaan worden. Nieuwsgierig? zie: www.hitte-eilanden.nl.
Eerste ‘stadsklimaatboom’ geplant
Posted on: 23 oktober 2014
- In: Bomen | CO2-reductie | Guerrilla gardening | Rivierenbuurt | Tuinieren
- 2 Comments
Op 16 september 2014 werd een jonge honingboom geplant in de Arnhemse wijk Het Sonsbeekkwartier. Daarmee is deze boom tot de eerste stadsklimaatboom ter wereld bevorderd.
Het Sonsbeekkwartier heeft hinder van hitteproblemen, ook wel het ‘urban heat island effect’ genoemd. Ook de afgelopen zomer is dat weer gebleken: vaak was het er te warm om te werken of te slapen.
Landschapsarchitecte Sanda Lenzholzer woont in die wijk en werkt als universitair docent aan de Universiteit van Wageningen. Naar aanleiding van haar boek Het weer in de stad en een presentatie die ze gaf nam de stad Arnhem het initiatief deze boom te planten.
Nieuwsgierig geworden besloot ik het boek in de bibliotheek te lenen. Tot mijn schrik bleek dat ik – net als de schrijfster – in zo’n hitte-eiland woon, ook stadklimatoop genaamd. Het gaat om het project Eden in de Rivierenbuurt-Noord, centrum Den Haag.
“Een stadklimatoop wordt gekenmerkt door gesloten bebouwing van meerdere verdiepingen in hoge en vrijstaande hoogbouw. Het aandeel vegetatie is gering en daardoor is er eveneens weinig verdampingskoeling. Overdag warmt het gebied sterk op en ‘s nachts koelt het weinig af. Daardoor ontstaat een duidelijk hitte-eiland-effect dat ‘s nachts het meest prominent is.”
Niet zo’n prettig idee en reden om na te gaan wat daar aan gedaan kan worden. Gelukkig is het niet hopeloos, want drie straten (waaronder die waar ik woon) zijn autovrij. De schrijfster noemt verschillende mogelijkheden
“Een van de meest effectieve daarvan is het planten van bomen. Bomen geven schaduw en verhinderen zo de opwarming van de stad. Ze verdampen water via de huidmondjes, wat de temperatuur extra tempert. Daarnaast zorgt een boom voor het filteren van fijnstof en andere luchtvervuiling. Een boom beïnvloedt het stadsklimaat dus heel positief.”
Maar er zijn meer ‘groene’ oplossingen, die door de groenvoorziening en/of bewoners kunnen worden verwezenlijkt. Misschien brengt het u op een idee.
- Stadsparken en losse bomen op daken.
- Palen en lichtmasten laten begroeien met klimop of andere klimplanten.
- Gras tussen de tramrails in plaats van stenen.
- Stadslandbouw op allerlei plekken in de stad (ook op daken en
- balkons). Zoals HIER.
- Begroeiing van gevels en erfafscheidingen.
- Groene vijvers, “want samen vormen water en planten een bruikbare optie om de luchttemperatuur te controleren.”
- Meer lage beplanting zoals gras, vaste planten, zomerbloemen, groente en mos in tuinen in plaats van stenen en grind.
- Daken en terrassen laten begroeien met sedum, gras en kruiden. Op Meer groen? Zelf doen! vindt u daar meer over.
- In: Bomen | CO2-reductie | Guerrilla gardening | Tuinieren
- 1 Comment
Al een aantal jaren leg ik – samen met buurtbewoners – guerrillatuintjes aan op allerlei plekken in de wijk. Een korte instructiefilm laat duidelijk zien hoe je dat doet.
Al snel was bekend dat overtollige planten en uitgebloeide bollen bij ons groepje zeer welkom waren. Die konden we altijd wel ergens kwijt. Op een dag kregen we een bericht dat we maar liefst veertig flinke buxusstruiken konden ophalen. Gedeeltelijk zonder kluit, dus ze moesten snel de grond in.
Een stuk of tien konden we zelf gebruiken, maar over de rest moesten we even nadenken. Hoe los je dat snel en goed op? Een bericht op Facebook en e-mails aan vrienden en bekenden brachten uitkomst. Binnen twee dagen waren we ze allemaal ‘kwijt’. We hadden een flink aantal mensen blij gemaakt en voorkomen dat de planten met een aanzienlijke (winkel)waarde onnodig weggegooid werden.
Gratis af te halen
En zo kan het ook met grotere struiken en bomen. De een zoekt iets, de ander zit er juist mee, vanwege verhuizing of herinrichting van de tuin. Als het niet lukt in de eigen omgeving (weggeven/krijgen) is ook op Marktplaats van alles mogelijk. Door de juiste zoekwoorden in te tikken, zoals bijvoorbeeld HIER. Op de dag dat ik dit schrijf werden er, behalve stuiken als rododendron, laurier en buxus ook twee pruimenbomen, coniferen en een kastanjeboompje gratis aangeboden. Je moet er meestal wel iets voor doen zoals uitgraven en voor vervoer zorgen.
Gemeenten bieden soms ook gratis bomen aan. Cappelle aan den IJssel deelde in 2013 250 bomen uit en in Zwolle werden begin 2014 190 bomen ter beschikking gesteld vanwege het opheffen van de gemeentelijke kwekerij. Nog een flink aantal jaren loopt de actie van de gemeente Weert die 3.000 bomen beschikbaar stelt voor de periode 2012-27. Wel moeten deze bomen in de voortuin staan om zo eveneens het straatbeeld te verfraaien. Misschien is er in jouw gemeente of provincie ook zoiets mogelijk.
Zelf zaaien en/of opkweken
Op de site van Bomen Overleven vind je duidelijke instructies hoe je zelf in tuin of bloempot een boompje kunt zaaien. Vooral kinderen vinden dit leuk en… onbegrijpelijk: dat er uit zo’n piepklein zaadje uiteindelijk een enorme boom kan groeien.
Op ons eigen balkon staat een berk die al vijfentwintig jaar oud is; opgekweekt van een stekje dat we cadeau kregen. Een mini-eikje dat ik vond in een bak met blauwe campanula staat nu zelfstandig in een pot. Van een vriendin kwamen vier kleine sparretjes, door haar met succes gezaaid. U begrijpt het waarschijnlijk al: dit is het begin van een mini arboretum.
In de tijd dat ik nog een huis met tuin had, kon ik het ook niet laten boompjes te kweken. Meestal waren ze vanzelf ergens in de tuin opgekomen en door mij in potten gezet en later in grotere bakken. Die hebben allemaal na zoveel jaar hun weg gevonden naar andere tuinen. Een aantal is verhuisd naar het tweede huis van vrienden Luxemburg. Een ander stel ging naar een buurvrouw, die klaagde over een vrij grote kale plek in haar tuin.
Te laat
Posted on: 1 september 2014
In de straat waar ik nu woon (in de Haagse Rivierenbuurt) was ik bezig met boomspiegels veranderen van verzamelplaatsen van onkruid en troep in leuke mini tuintjes. Een meisje van een jaar of zeven, acht misschien, komt naast me staan en zegt: “Mag ik ook een zaadje planten?” Goed idee, antwoord ik en vraag of ze zelf een zaadje heeft, want zaadjes heb ik niet bij me. Ik gebruik voor mijn doel plantjes die al tegen een stootje kunnen. Ze kijkt me blij aan, en zegt: “Ik ben zo terug, even een zaadje aan mijn moeder vragen” en ze rent naar de voordeur van haar huis.
Een paar tellen later is ze al terug met in haar hand een witte boon. “Kijk eens, hier is mijn zaadje. Waar mag ik hem nu planten?” Samen zoeken we een leeg plekje en met een schepje graaft ze een kuiltje. Dan nog een stokje zoeken om erbij te zetten en water geven met de grote zware gieter. Ze vindt het duidelijk erg leuk en vraagt of ze nog meer zaadjes mag planten. Prima, zeg ik en opnieuw rent ze naar huis. Na een poosje komt ze langzaam lopend terug en ze kijkt nu minder vrolijk. Wat is er aan de hand vraag ik. ”Mijn moeder zegt dat er geen zaadjes meer zijn om te planten, ze staan al op het vuur.”
Hanneke van Veen 
